Marketinqdə müştəriləri cəlb etmək və onları məmnun saxlamaq üçün sadə, amma güclü bir çərçivə var: 7P modeli. Bu model ilk dəfə 1960-cı illərdə 4P (Product, Price, Place, Promotion) kimi təqdim olunmuşdu, sonradan xidmət sektorunun güclənməsi ilə əlavə 3 elementlə (People, Process, Physical Evidence) 7P halını aldı. Bugünkü rəqabətli bazarda bu model hələ də öz aktuallığını qoruyur.
Gəlin bu elementləri bir-bir araşdıraq:
1. Product – Məhsul / Xidmət
Siz müştəriyə nə təklif edirsiniz? Bu sadəcə məhsul deyil, dəyərdir. Keyfiyyət, dizayn, funksionallıq, marka imici – hamısı məhsulun tərkib hissəsidir. Məhsul və ya xidmətiniz müştərinin ehtiyacına cavab verirmi? Əgər yoxsa, hər şey orada bitə bilər.
Misal: Casa D’Arte-də satılan premium İtalyan mebelləri yalnız oturmaq üçün deyil, bir həyat tərzinin simvoludur.
2. Price – Qiymət
Qiymət strategiyanız bazar mövqeyinizi müəyyən edir. Yüksək qiymət premium imic yarada bilər, amma doğru əsaslandırılmalıdır. Endirimlər, paketlər, abunə modelləri – bunların hamısı qiymət strategiyasına daxildir.
Tövsiyə: Müştəriyə “bunun dəyərinə dəyər” hissini yaratmaq vacibdir.
3. Place – Satış kanalları / Mövcudluq
Məhsul müştərinin qarşısına harada və necə çıxır? Fiziki mağaza, onlayn platformalar, mobil tətbiqlər, marketplace-lər – bütün bu kanallar satış və görünürlükdə rol oynayır.
İpucu: Omnichannel strategiyası ilə həm oflayn, həm onlayn təcrübəni birləşdirin.
Qeyd: Omnichannel strategiyası – müştərinin bir brendlə fərqli kanallar (fiziki mağaza, vebsayt, mobil tətbiq, sosial media, e-mail, call-center və s.) vasitəsilə problemsiz və ardıcıl təcrübə yaşamasını təmin edən marketinq və satış yanaşmasıdır.
4. Promotion – Təbliğat / Tanıtım
Bu hissə markanızı tanıtdığınız kanalları əhatə edir: reklam, sosial media, PR, influencer əməkdaşlıqları, email marketinq və s. Amma məqsəd sadəcə reklam etmək deyil, hekayə anlatmaqdır.
Nümunə: IOMedia tərəfindən hazırlanan estetik sosial media kampaniyaları markanın dəyərini emosional formada izah edir.
5. People – İnsanlar
Xidmət verən komandadan tutmuş, müştəri ilə ilk təmasda olan əməkdaşa qədər insan faktoru müştəri təcrübəsində kritik rol oynayır. İntizamlı, peşəkar və empatiyalı komanda müştərinin brendə olan münasibətini formalaşdırır.
6. Process – Proseslər
Müştəri sifariş verəndən xidmət alana qədər bütün proses asan və sürətli olmalıdır. Gözləmə, anlaşılmazlıq və texniki problemlər müştəri itkisinə səbəb olur. Bu mərhələdə rəqəmsal həllər və avtomatlaşdırma böyük üstünlük yaradır.
Misal: Konsiyerj kimi rezervasiya sistemləri xidmət proseslərini sadələşdirərək həm müəssisəyə, həm də müştəriyə vaxt qazandırır.
7. Physical Evidence – Fiziki sübut
Brendin fiziki izləri – interyer dizaynı, qablaşdırma, vebsayt, vizitkart, sosial media dizaynları – hamısı müştəriyə “bizə güvən” mesajı verir. Görünən hər detal markanın xarakteridir.
Nümunə: Interiome Projects tərəfindən hazırlanan interyerlərdə minimalizm və harmoniya həm xidmətin keyfiyyətini, həm də brendin ruhunu əks etdirir.
Nəticə: 7P-ni necə tətbiq etməliyik?
Uğurlu marketinq sadəcə gözəl reklamdan ibarət deyil. Bu 7 element bir sistem kimi birlikdə işləməlidir. Əgər məhsul əladırsa, amma proses zəifdirsə, müştəri sizi tərk edə bilər. Yaxud əla xidmət göstərirsiniz, amma tanıtım zəifdirsə, heç kim sizi tanımaya bilər.
Əgər siz də biznesinizdə 7P-ni sistemli şəkildə tətbiq etsəniz, müştəri təcrübəniz yaxşılaşar, brend dəyəriniz artar və uzunmüddətli uğur qazanarsınız.